Rola języka w edukacji szkolnej

Nauczanie, szkoła opiera się na posługiwaniu się słowami. Stawia to ucznia w sytuacji konieczności biegłego posługiwania się wyrażeniami  językowymi. 

„Mowa ma najbardziej istotny wpływ na oczekiwania nauczycieli w stosunku do ucznia” – D. Barnes „Nauczyciel i uczniowie”. Dzięki językowi właśnie odbywa się niemal cały proces transmisji wiedzy szkolnej. 

W myśl teorii Basila Bernsteina

Konsekwencje społeczne i edukacyjne posługujemy się kodami języka w ich ograniczonej i rozbudowanej formie. „Kształtując akt mowy, struktura społeczna staje się psychologiczną rzeczywistością rozwijającego się dziecka”. Autor wyodrębnia dwa rodzaje kodów: ograniczony i rozwinięty.

Kod ograniczony

Uwzględnia pozycje społeczne rozmówców. Podstawą komunikacji werbalnej jest wspólna tradycja kulturowa i jednakowa lub zbliżona interpretacja postrzeganych sytuacji. Ważne staje się to, jak i kiedy mówimy, a nie to co mówimy. W związku z tym znaczenia  nabierają pozawerbalne składniki porozumienia – gestykulacja, mimika, ubiór. Przedstawiciele różnych grup , którzy posługują się własnymi odmianami kodu ograniczonego, będą mieć trudności w nawiązywaniu kontaktu między sobą. Ta uwaga wydaje się ważna dla sytuacji komunikowania się w szkole.

Kod rozwinięty

Dla użytkownika tegoż kodu język staje się zestawem teoretycznych możliwości umożliwiających przekaz własnego doświadczenia. Natomiast użytkownik kodu ograniczonego nie wykształci zdolności do bogatego opisu własnych doświadczeń za pomocą języka , niska jest też jego motywacja do poszerzenia zasobu pojęć.

Według B. Bernsteina edukacja szkolna niemal z definicji opiera się na kodzie rozwiniętym.

Ułatwia to zdobywanie wiedzy tym dzieciom, które z racji pochodzenia społecznego posługiwały się takim kodem przed rozpoczęciem instytucjonalnej edukacji. 

Język mówiony jest też podstawą do kształtowania umiejętności czytania i pisania. Bogaty i rozwinięty język mówiony daje możliwość dziecku łatwiejszego nabywania wiedzy ze sfery języka ojczystego.

Sprawdź nasze zajęcia Prorozwojowe dla uczniów klas 0 – 3 ->

„Szkoła wymaga od uczniów posługiwania się kodem rozwiniętym, stąd też nie uprzywilejowana pozycja uczniów z rodzin posługujących się kodem ograniczonym jest spowodowana nie tyle ich językiem, ale raczej dominującym w szkole kodem rozwiniętym.” Elżbieta Jaszczurowska wstęp do pracy doktorskiej.

Problemy w sferze językowej

Wszystkie dzieci na początku edukacji szkolnej mogą mieć problemy w sferze językowej spowodowane chociażby stresem związanym z nowymi wymaganiami i nowym środowiskiem. Zwłaszcza teraz w czasie nauczania zdalnego warto wspierać dodatkowo dzieci w ich rozwoju językowym. Czytanie ciekawych dla nich publikacji książkowych , czasopism i rozmowy o tym co słyszeli , widzieli , przeczytali  z pewnością wspomoże je w odniesieniu sukcesu w szkole.

– zapraszamy na zajęcia prorozwojowe, które także wspomogą Państwa dzieci w rozwoju sfery językowej w aspekcie rozumienia czytanego tekstu jak i zagadnień ortograficznych. (TUTAJ)

 Dla wielu dzieci ze szczególnymi trudnościami pomocną może okazać się terapia pedagogiczna to zajęcia nie tylko dla dzieci dyslektycznych, to zajęcia rozwijające i uczące postaw motywacyjnych  i sztuki koncentracji dla każdego ucznia klas młodszych w Orzełku. (KLIKNIJ TUTAJ)